Rok 2023 przyniósł najniższe średnioroczne stężenie pyłu PM10 w powietrzu od czasu rozpoczęcia pomiarów w Rybniku kilkanaście lat temu. Miasto Rybnik uważa, że ta pozytywna zmiana jest wynikiem działań antysmogowych podjętych przez samorząd i mieszkańców.
Urząd Miasta Rybnik informuje, że po raz pierwszy liczba dni z przekroczeniem dopuszczalnych stężeń pyłu PM10 wyniosła mniej niż roczna norma, osiągając 16 dni (w porównaniu do najwyżej dopuszczalnej liczby 35 dni z przekroczeniem średniodobowego stężenia 50 mikrogramów na metr sześcienny powietrza). Automatyczne pomiary przeprowadzane przez jedyną stację monitoringu państwowego w Rybniku wykazały te wyniki. Stacja ta znajduje się przy ulicy Borki i od wielu lat korzysta z tych samych metod pomiarowych.
Bartłomiej Kozieł, główny specjalista w wydziale rozwoju Urzędu Miasta Rybnik, zacytowany przez rzeczniczkę urzędu miasta Agnieszkę Skupień, zapewnia, że dane jednoznacznie wskazują, iż najważniejszy wskaźnik – średnioroczne stężenie pyłu PM10 – spadło do 23 mikrogramów na metr sześcienny powietrza (w porównaniu do 28 mikrogramów w roku poprzednim), co jest najniższym odnotowanym wynikiem. Zauważa również, że drugi kluczowy wskaźnik – liczba dni z przekroczeniem normy pyłu PM10 – również osiągnął poziom poniżej normy, wynosząc zaledwie 16 dni.
Z kolei Kozieł podkreśla poprawę jakości powietrza w Rybniku na podstawie porównania danych z pomiarów automatycznych ze stacji przy ulicy Borki z lat 2017 i 2023. Stwierdza, że średnie stężenia miesięczne oraz maksymalne dobowe stężenia są w każdym miesiącu 2023 roku niższe niż w odpowiednich miesiącach 2017 roku. Miasto podkreśla, że taka poprawa nie byłaby możliwa bez zaangażowania mieszkańców, którzy zgłosili rekordową liczbę wniosków do ogólnopolskiego programu Czyste Powietrze – aż 6270 wniosków o dofinansowanie w ciągu pięciu lat od września 2018 r. do września 2023 r.
W tym samym okresie podpisano 5696 umów o dofinansowanie z programu Czyste Powietrze, a liczba fizycznie ukończonych inwestycji wyniosła 4545. Łączna kwota dotacji wypłaconych mieszkańcom Rybnika przekroczyła 48,6 mln zł. W mieście realizowany jest również program Ciepłe Mieszkanie dla właścicieli mieszkań w budynkach wielorodzinnych oraz program wymiany źródeł i termomodernizacji budynków użyteczności publicznej i komunalnych budynków wielorodzinnych. W latach 2022-23 realizowano również programy grantowe współfinansowane przez UE i budżet miasta dla właścicieli domów jednorodzinnych, które ostatecznie dofinansowały 726 inwestycji.
Działania antysmogowe obejmują również kontrole posesji pod kątem przestrzegania uchwały antysmogowej województwa śląskiego przez straż miejską w Rybniku. W roku 2023 przeprowadzono 3008 takich kontroli, podczas których stwierdzono 225 wykroczeń. Z nich 64 skończyło się nałożeniem mandatu, 18 skierowaniem sprawy do sądu, a 128 pouczeniem z określeniem terminu na ponowną kontrolę.