Przez ponad sześć lat mieszkańcy województwa śląskiego muszą przestrzegać przepisów antysmogowych. Sytuacja ta ma zastosowanie na terenie całego regionu, jednak kluczowy moment nastąpił w 2022 roku, kiedy to wymagano wymiany najstarszych kotłów. Jakie są jednak efekty tej polityki?
Organizacja Polski Alarm Smogowy postanowiła sprawdzić, jak wygląda implementacja tych regulacji, włączając w to nadzór nad paleniskami na terenie wszystkich gmin regionu. Według ich badań, pomimo że uchwała powinna być egzekwowana w każdej gminie z taką samą siłą, rzeczywistość niestety odbiega od założeń, a stosowanie antysmogowych reguł jest dalekie od idealnego.
Badania te pokazują, że liczba kontroli, ich skuteczność i karanie sprawców wykroczeń zależy głównie od obecności w gminie straży miejskiej. W miejscowościach, gdzie strażnicy są obecni, przeprowadza się ponad sześć razy więcej kontroli niż tam, gdzie ich brakuje. Ponadto, prawie 95% zgłoszeń o paleniu odpadów lub łamaniu uchwały antysmogowej pochodzi od mieszkańców gmin, które mają swoją straż. Wyjaśnienie tego zjawiska wydaje się proste – straż miejska jest instytucją, do której ludzie skierują swoje skargi w takich sytuacjach – mówi Janusz Piechoczek z Polskiego Alarmu Smogowego.
Według raportu PAS, najwięcej kontroli przeprowadzono w 2022 r. w Rybniku – dokładnie 3905. Straż Miejska w Rybniku była najbardziej efektywna w wykrywaniu naruszeń, odnotowując 434 przypadki, co stanowi jedną piątą wszystkich wykroczeń w regionie. Ta skuteczność jest dowodem na konsekwentne podejście miasta do problemu smogu.
Zestawienia PAS podkreślają sukces miejskiej strategii dotyczącej poprawy jakości powietrza, co potwierdza troskę Rybnika o to cenne dobro. Wszyscy mieszkańcy dbają o czystość powietrza, co przekłada się na społeczną dezaprobatę dla tych, którzy nadal nie wymienili swojego pieca i są traktowani jako truciciele – dodaje prezydent Rybnika Piotr Kuczera.
Ciekawym elementem polityki antysmogowej Rybnika była kampania „Gańba”, która rozpoczęła się w 2020 roku i skierowana była przeciwko używaniu starych kotłów przez ponad 10 lat. Widać, że ta strategia miała duży wpływ na mieszkańców, odwołując się do ich emocji i honoru. Dziś Rybnik dumnie ogłasza: Nie ma wstydu, jest powietrze!
Mimo to, wiele pracy nadal jest do wykonania, a terminy uchwały antysmogowej są nieubłagane.